Zwiedzał czy siedział w domu?
11 lutego 2008, 08:28Czy neandertalczyk był "domatorem", czy też lubił podróżować? Po zbadaniu zęba sprzed 40 tys. lat, znalezionego w 2002 roku na południu Peloponezu, okazało się, że jego właściciel przynajmniej część życia spędził poza obszarem, na którym umarł. Potwierdzałoby to tezę o zacięciu podróżniczym tego hominida (Journal of Archaeological Science).
Kamyk z nacięciami sprzed 10 000 lat jest najstarszym kalendarzem księżycowym?
20 września 2019, 05:57Kamyk ze znakami z górnego paleolitu, znaleziony w położonym na południe od Rzymu mieście Velletri, może być najstarszym znanym kalendarzem księżycowym. Tak przynajmniej uważają autorzy artykułu A new notational artifact from the Upper Paleolithic? Technological and traceological analysis of a pebble decorated with notches found on Monte Alto, który został opublikowany w Journal of Archeologiczal Science: Reports.
Na średniowiecznym obrazie zidentyfikowano najstarsze przedstawienie pięściaka
3 listopada 2023, 17:01Naukowcy z Dartmouth College i Uniwersytetu w Cambridge ustalili, że na Dyptyku z Melun (ok. 1455 r.) znajduje się najstarsze znane artystyczne przedstawienie pięściaka kultury aszelskiej. Autor, francuski malarz Jean Fouquet, przedstawił na prawym panelu Dziewicę z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów oraz cherubinów. Na lewym widnieje zaś zleceniodawca dzieła Étienne Chevalier - skarbnik i sekretarz króla Karola VII - ze swoim patronem św. Stefanem (Szczepanem). Ten ostatni trzyma Nowy Testament. Na księdze stoi kamień o charakterystycznym migdałowatym kształcie.
Proteomiczny dowód na serowarstwo z wczesnej epoki brązu
3 marca 2014, 14:24Analizując próbki żółtawego materiału, pobrane z 10 grobowców i mumii z nekropolii Xiaohe (1980-1450 r. p.n.e.) na pustyni Takla Makan, chemicy z Instytutu Molekularnej Biologii Komórki Maxa Plancka doszli do wniosku, że mają do czynienia z serem kefirowym z wczesnej epoki brązu. Ser zostawiono w hołdzie lub jako pokarm na życie po życiu.
W piłkę grano w Eurazji kilkaset lat wcześniej, niż sądziliśmy
14 października 2020, 09:34Ludzie grają w piłkę od tysiącleci. Najstarsze znane piłki pochodzą z Egiptu sprzed 4500 lat. W Ameryce Środkowej w piłkę grano już 3700 lat temu. Znacznie później piłką zainteresowano się w Eurazji. Grecy zaczęli oddawać się tej rozrywce około 2500 lat temu, a w Chinach rozpoczęto grać przed 2200 laty. Przynajmniej tak się dotychczas wydawało.
„Koło duchów” – Rujm el-Hiri – to nie prehistoryczne obserwatorium
2 stycznia 2025, 10:10Tajemnicza megalityczna struktura Rujm el-Hiri nie służyła do obserwacji astronomicznych. Pochodząca sprzed 5000 lat budowla, zwana „Kołem duchów”, składa się z tysięcy bazaltowych skał ułożonych w charakterystyczny wzór. Wykopaliska nie dały odpowiedzi na pytanie o jej rolę. Pojawiły się hipotezy mówiące, że było to miejsce kultu, pochówku, kalendarz lub obserwatorium astronomiczne. Doktor Olga Khabarowa i profesor Lev Eppelbaum z Wydziału Geofizyki Uniwersytetu w Tel Awiwie oraz doktor Michal Birkenfeld z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Ben Guriona odrzucili właśnie ostatnią z tych hipotez.
W Szwecji piwo warzono już w epoce żelaza
21 czerwca 2018, 11:15Archeolodzy z Uniwersytetu w Lund odkryli skarbonizowane kiełkowane ziarna zbóż, co sugeruje, że piwo było wytwarzane w regionie nordyckim już w epoce żelaza. Odkrycia w Uppåkrze w południowej Szwecji wskazują na produkcję na dużą skalę, być może na święta lub handel.
Udało się odnaleźć święte gaje Majów na Jukatanie
1 lutego 2022, 10:50Majowie wierzyli, że kakaowiec to dar od bogów. Niezwykle cenili tę roślinę, jej ziarno wykorzystywali ją m.in. jako środek płatniczy. Nic więc dziwnego, że produkcja kakao była ściśle kontrolowana przez elity Majów. Wiemy też, że na północnym Jukatanie kakaowiec uprawiano w świętych gajach. Dotychczas nikt nie znalazł śladów żadnego z nich, a problem był tym większy, że na Jukatanie jest zbyt sucho dla kakaowca.
Handluje rybami jak wiking
7 maja 2008, 09:23Wikingowie kojarzą nam się z pływającymi najeźdźcami, tymczasem okazuje się, że tysiąc lat temu parali się handlem rybami i jako rolnicy zaludniali kolejne obszary. To oni zajęli się komercyjnym odławianiem dorsza na terenie norweskiej Arktyki i transportowali go na leżące nad Bałtykiem obszary oraz do dzisiejszej Anglii. Tak więc wikingowie z Yorku jadali ryby schwytane u wybrzeży Norwegii (Journal of Archaeological Science).
Na należącej do Zjednoczonych Emiratów Arabskich wyspie Marawah odkryto najstarszą naturalną perłę świata
22 października 2019, 12:14Podczas wykopalisk na wyspie Marawah, która znajduje się ok. 100 km na zachód od stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich Abu Zabi, odkryto najstarszą naturalną perłę świata. Ma ona ok. 8 tys. lat i wg archeologów, stanowi dowód na to, że perłami handlowano w tym regionie już w neolicie.
